Z artykułu dowiesz się, kto jest zobowiązany do alimentów, kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci, czy alimenty można ustalić jedynie wyrokiem Sądu i o wiele więcej. Zapraszam do lektury!
Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania i wychowania. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim rodziców małoletniczych dzieci. Nie każdy wie, że w zależności od okoliczności, może obciążać także inne osoby - krewnych w linii prostej np. dziadków wobec wnuków, dzieci wobec rodziców. W niektórych przypadkach obowiązek alimentacyjny pojawia się również w stosunkach pomiędzy małżonkami.
Dzisiaj zajmiemy się pierwszym przypadkiem czyli obowiązkiem alimentacyjnym rodziców wobec dzieci.
Obowiązek alimentacyjny rodziców w stosunku do dziecka uregulowany został w art. 133 i kolejnych ustawy – kodeks rodzinny i opiekuńczy. Nie polega on jedynie na pokrywaniu kosztów utrzymania dziecka, ale również na jego wychowywaniu tzn. codziennej opiece, kształceniu, trosce i dbaniu o jego rozwój psychiczny jak i fizyczny, zapewnianiu wypoczynku czy też rozrywki.
Obowiązek świadczeń alimentacyjnych spoczywa na obojgu rodzicach i dotyczy on dzieci, które nie są w stanie utrzymać się samodzielnie. Nie istnieje górna granica wieku, po której przekroczeniu, obowiązek alimentacyjny wygasa. Nie jest więc prawdą, że po osiągnięciu pełnoletności przez dziecko, osoba zobowiązana do zapłaty alimentów może zaprzestać wykonywania swojego obowiązku.
Obowiązek świadczeń alimentacyjnych jest bezwzględny i nie można go znieść poprzez zawarcie umowy.
Alimenty – w zależności od konkretnego przypadku – przysługują do momentu zdobycia przez dziecko odpowiednich kwalifikacji zawodowych i tym samym możliwości uniezależnienia się finansowego od rodziców. Obowiązek ten może ustać nawet przed osiągnięciem przez dziecko pełnoletniości np. w sytuacji, gdy dziecko posiada majątek, z którego dochody wystarczą na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Może on również nie ustać nigdy, jeżeli dziecko na skutek np. niepełnosprawności nie będzie w stanie samodzielnie zdobywać środków utrzymania.
Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnioneg oraz od możliwości zarobkowych zobowiązanego (zgodnie z obowiązujących stanowiskiem Sądu Najwyższego o wysokości alimentów nie decydują ostatecznie zarobki zobowiązanego, ale również jego możliwości w tym względzie tzn. środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych.) Nie bez znaczenia pozostaje także czas i możliwość sprawowania osobistej opieki na dzieckiem.
Należy również pamiętać, iż zgodnie z obowiązującym orzecznictwem, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, tzn. rodzice powinni zapewnić swoim dzieciom warunki materialne odpowiadające tym, w jakich sami żyją.
Roszczenie o zapłatę poszczególnych rat alimentacyjnych przedawnia się z upływem lat 3. Za okres sprzed wytoczenia powództwa o alimenty sąd może zasądzić odpowiednią sumę pieniężną.
Tak więc, kierując do Sądu pozew o alimenty możemy się domagać odpowiedniej sumy na pokrycie niezaspokojonych potrzeb z okresu sprzed wytoczenia powództwa. Do niezaspokojonych potrzeb sprzed wytoczenia powództwa o alimenty należą również środki potrzebne na spłatę zobowiązań zaciągniętych w związku z brakiem uprzedniej alimentacji.
Sprawy o alimenty mogą się toczyć razem z postępowaniem rozwodowym lub też mogą być przedmiotem oddzielnej sprawy, która nie może być jednak wszczęta w czasie trwania procesu o rozwód, jeżeli dotyczy świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód. Powództwo o alimenty razem ze sprawą rozwodową toczyć się będzie przed Sądem Okręgowym, zaś w przypadku oddzielnego powództwa o alimenty pozew należy złożyć do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania pozwanego (zobowiązanego) lub też uprawnionego (w tym przypadku dziecka).
Osoba dochodząca roszczeń alimentacyjnych jest zwolniona z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych. Z uwagi na założenie, iż osoba dochodząca roszczeń alimentacyjnych nie posiada środków finansowych, zwolniona jest ona również z konieczności ponoszenia kosztów sądowych, co oznacza iż w przypadku dochodzenia alimentów w postępowaniu rozwodowym opłata sądowa wynosiła będzie jedynie 600,00 zł. (opłata od pozwu rozwodowego), zaś w przypadku oddzielnego pozwu o alimenty opłaty sądowej nie będzie w ogóle, a ewentualne koszty postępowania zostaną rozliczone na jego zakończenie.